بودجه سال 1393 پس از آنکه لایحه‌اش در موعد مقرر - آذر92- توسط دولت محترم به مجلس ارائه گردید، در موعد مقرر نیز توسط کمیسیون تلفیق با تلاش 3 شیفته اعضای محترم این کمیسیون بررسی شد که نهایتاً چهارشنبه دهم بهمن ماه پس از اظهارنظر نمایندگان موافق و مخالف با 130 رأی موافق ، 59 رأی مخالف و 10 رأی ممتنع از مجموع 207 نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید.
بودجه که به عبارت در واقع حقوق یک‌ساله یک دولت برای اداره خانواده جامعه است، نقش مهمی در ارتقای شاخص های زندگی این خانواده بزرگ ایفا می‌کند و ازآنجاکه در صورت عدم تحقق این نقش امکان ظهور و بروز تبعات جبران‌ناپذیر نیز بر آن مترتب است اهمیت توجه به چندوچون آن دو چندان می‌شود.
به همین منظور اکنون که کلیات بودجه 93 به تصویب رسیده و نمایندگان محترم مجلس در حال بررسی و چکش زنی آن برای قانون شدنش هستند، یادآوری جند نکته ضروری می‌نماید. برای ملموس تر شدن موضوع به بودجه عمرانی و نحوه اختصاص ، پیگیری و نظارت بر تحقق آن در مقایسه با آنچه در گذشته بوده نگاه تطبیقی گذرا می‌اندازیم.
در سال92 رقمی که به‌عنوان بودجه عمرانی به تصویب مجلس رسیده بود 52 هزار میلیارد تومان بود اما به اعتقاد و انتقاد و اذعان واضعان قانون، رقم تخصیصی آن حدود 10 درصد شد. در سال های92 و90 هم تخصیص بودجه عمرانی کشور تقریباً کمی بیشتر یا کمتر از تخصیص سال92 بوده که این رقم ها تفاوت ماهوی با آنچه به‌عنوان قانون تصویب و جهت اجرا ابلاغ‌شده،دارد. اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که چرا با وجود مشاهده تجارب سال های گذشته در مورد تحقق بودجه کماکان فقط به تصویب بودجه اکتفا می‌شود و کسی به دنبال چرایی عدم تخصیص بودجه -بخصوص بودجه عمرانی - نیست، منظور از کسی همان قوه مقننه و نقش نظارتی است که دارد.
نمایندگان محترم به خوبی می‌دانند که اگر تصویب قانون یک بال مجلس برای پرواز و ایفای وظایف نمایندگی نمایندگان باشد، نظارت بر اجرای قانون و در اینجا نظارت بر تخصیص بودجه عمرانی بال دیگر آن است که اگر این دو با هم نباشند امکان ایفای نقش پرواز وجود نخواهد داشت. اکنون که بودجه 93 در حال بررسی در مجلس است نمایندگان باید به این مهم توجه ویژه‌ای داشته باشند و با آسیب‌شناسی بودجه‌های قبلی،چگونگی برون‌رفت از قصور یا تقصیرات قبلی را هم مطمح نظر قرار دهند تا سال آینده خود در عدم اجرای قانون زبان به شکوه و انتقاد نگشایند که چرا چنین و چنان شد.
نمایندگان محترم ضمن دوراندیشی نظارتی بر اجرای قانون برای عدم تکرار اشتباهات گذشته، باید در حال حاضر به موضوع مهم تر دیگری هم توجه داشته باشند و آن نگاه همه‌جانبه و چندمنظوره در اختصاص بودجه است. به این معنی که در اختصاص بودجه نباید صرفاً به بعد هزینه‌ای آن اکتفا شود که مثلاً یک پروژه عمرانی با N مبلغ هزینه به اتمام رسد بلکه باید به پروژه‌هایی بودجه اختصاص یابد که علاوه بر اتمام سریع ، پس از اتمام در تولید، درآمد زایی و اشتغال‌زا بودن هم اولویت بیشتری داشته باشد. البته این دغدغه ظاهراً توسط دولت محترم در ارایه لایخه مد نظر قرارگرفته و اولویت را به پروژه‌های عمرانی بالای پیشرفت 80 درصدی داده‌اند اما فقط توجه دولت کافی نیست و نمایندگان مجلس هم که نهایتاً تصویب قانون به‌دست آنها رقم خواهد خورد نباید با نگاه‌های محلی و منطقه‌ای از توجه به این مهم باز مانند.
باوجود اینکه اکثریت نمایندگان و در رأس آنها رئیس محترم کمیسیون تلفیق و رئیس محترم دیوان محاسبات از نظارت‌پذیر بودن و شفافیت بودجه ابراز رضایت نموده‌اند اما در تحقق‌پذیر بودن آن به نقل از رئیس کمیسیون تلفیق واقع‌بینی رضایت بخشی دیده نمی‌شود. رئیس کمیسیون تلفیق عدد130 هزار میلیارد تومان را از عدد بیش از 195 هزار میلیارد تومان پیشنهادی دولت قابل تحقق دانسته‌اند که این دو رقم فاصله زیادی از هم دارد.
به نظر می‌رسد تا هنوز تصویب کامل بودجه سال93 در مجلس به اتمام نرسیده، لازم است نمایندگان محترم علاوه بر آسیب شناسی عدم تخصیص های بودجه های گذشته برای دو دغدغه فوق‌الذکر یعنی؛1- نزدیک کردن اعداد و رقم‌ها به تحقق‌پذیری هر چه بیشتر و 2- تقویت بعد نظارتی تخصیص بودجه پس از تصویب،
ساز و کارهای مناسب را در نظر گیرند تا قطار اقتصادی کشور که اکنون روی ریل قرار گرفته است به حرکت خود ادامه داده ، رشدکند و سرعت گیرد تا ان‌شاءالله هر چه سریع‌تر به آن مقصدی برسد که مورد نظر همه دلسوزان نظام و مملکت است.
* مدیر مسئول نشریه پیام ساختمان و تاسیسات