علم مهندسی عمران
بودجه 95 و رسیدن سهم پژوهش به 1 درصد تولید ناخالص داخلی
در واقع سهم بودجه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی یکی از مهم ترین شاخص های تعیین کننده میزان ارتقای کیفی آموزش عالی در کشورهای جهان است.
محمد حسین نجاتی: بررسی بودجه سال ۱۳۹۵ آموزش عالی و تحقیق و توسعه ایران، نشان از آن دارد، امسال برای اولین بار در تاریخ بودجه نویسی کشور سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی «GDP» به یک درصد رسیده است. اتفاق مهمی که می تواند یکی از مهم ترین گام های وزارت علوم در دولت تدبیر و امید در حوزه آموزش عالی باشد.
در واقع سهم بودجه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی یکی از مهم ترین شاخص های تعیین کننده میزان ارتقای کیفی آموزش عالی در کشورهای جهان از یک طرف و از طرف دیگر معيـار اصلي تقسيم بندي كشورها از نظر پيشرفت، تلقي مي شود:
١. اعتبارات تحقیقاتی کمتر از ۰.۵ درصد از تولید ناخالص ملی بــه كشورهای عقب افتاده اختصاص دارد.
٢. سهم اعتبارات تحقیقاتی بين ۰.۵ تـا درصد بـراي کشورهای در حـال توسعه است.
٣. سهم اعتبارات تحقیقاتی بيش از ٣ درصد براي کشورهای پيشرفته است.
همچنین براساس آمار های رسمی طی سالیان اخیر، متوسط جهانی درصد سهم بودجه پژوهش از تولید ناخالص داخلی حدود 1.5درصد بود، این در حالی است این عدد در ژاپن و کره جنوبی 3.7 درصد، در سوئد 3.3 درصد، در ایالات متحده حدود 2.7 درصد، در تایوان 2.3 درصد، در فرانسه و چین حدود 2 درصد بوده است.
از کشور های در حال توسعه هم می‌توان به چنین درصدهایی در کشورهایی مانند اوکراین (0.85 درصد)، ترکیه (0.7 درصد)، عربستان سعودی (0.25 درصد)، پاکستان (0.7 درصد) اشاره کرد. البته باید به مبالغ اختصاص یافته بودجه پژوهشی در کشورهای صنعتی (با توجه به حجم بالای تولیه ناخالص داخلی این کشورها) توجه کرد.
این اتفاق در شرایطی است که در سال 2014، میزان تولید ناخالص داخلی GDP به تریلیون دلار، در آمریکا 15.7، در چین 8.2، در ژاپن 5.9، در فرانسه 2.6، در کره جنوبی 1.1 و در کشورهای در حال توسعه به میلیارد دلار در ترکیه 783، عربستان 657، در ایران 482 بوده است.
اهمیت دیگر این اتفاق از آنجایی است که در سال های اخیر به موازات اقدامات مختلفی که در جهت توسعه علم و فناوری انجام شده اهداف مختلفی در حوزه علم، پژوهش، فناوری و نوآوری در اغلب اسناد و برنامه های کلان کشور گنجانده شده و حالا این اهداف با اقدامات وزارت علوم بالفعل شده است.
پیش از این نیز به عنوان مثال دستیابی به جایگاه اول علمی و فناوری منطقه و همچنین افزایش مستمر نسبت هزینه های تحقیق و توسعه(R&D) به تولید ناخالص داخلی (GDP) و رساندن آن به 3 درصد در پایان برنامه پنجم توسعه (1394) به عنوان اصلی ترین اهداف ملی حوزه علم و فناوری مطرح شده بود.
با این حال بررسی های بودجه ای نشان می دهد، بر اساس لایحه تقدیمی بودجه سال 95 سهم بودجه پژوهشی کشور 7 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است که نشان از رشد ۱۰۰ درصدی بودجه پژوهشی کشور در مقایسه با سال ۱۳۹۴ را دارد.
در همین رابطه، معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره این افزایش بودجه می گوید: به دلیل وجود مشکلات درآمدی در کشور، بودجه سال 95 رشد چشمگیری نداشته؛ ولی با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری و رییس جمهوری بودجه پژوهشی کشور در سال آینده بیش از دو برابر افزایش یافت.
وی همچنین گفت: در همین راستا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بودجه علی‌رغم شرایط بد بودجه‌ای، مبلغ بودجه پژوهشی سال آینده را از 57 هزار میلیارد ریال در سال 94 به 120 هزار میلیارد ریال افزایش داد.
دلیری با اشاره به اینکه افزایش بیش از دو برابری بودجه پژوهشی کشور در سال آینده بسیار چشمگیر بوده است، گفت: با این افزایش سهم بودجه پژوهشی کشور از 48 صدم درصد به بالای یک درصد افزایش داشته که این موضوع برای نخستین بار اتفاق افتاده و نشانگر این است که تاکید دولت تدبیر و امید بر توسعه پژوهش و فناوری بوده است.
معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: در سال‌های قبل بودجه پژوهش و فناوری کشور به دلیل نبود خروجی کاربردی از این طرح‌ها افزایش نمی‌یافت و انگیزه‌ای برای افزایش بودجه پژوهشی کشور وجود نداشت.
وی با اشاره به اینکه ما باید در سال آینده هماهنگی‌های لازم را برای تدوین یک برنامه مدون با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی داشته باشیم، اظهار کرد: طرح‌ها و پژوهش‌های فناوری باید به سمت کاربردی شدن پیش بروند و منجر به تولید محصول شوند تا در زندگی روزمره مردم و جامعه ملموس باشد.
دلیری تأکید کرد: اولویت دولتمردان ما در سال‌های آینده باید تولیدات دانش‌بنیان باشد و با تخصیص بودجه بیشتر به پژوهش و فناوری و محصولات دانش‌بنیان باید جایگزین نفت خام که در اصل آفت جامعه ما به شمار می‌رود، شود.
آرشيو مطالب...