عداد خانوارهای اجارهنشین از سال ۱۳۸۵ تا آخرین برآوردهای مرکز آمار با رشد ۱.۸ برابری به ۷ میلیون و ۲۵۰ هزار خانوار رسیده است؛ افزایش قیمت مسکن، تولید ناکافی مسکن، رشد مهاجرت به شهرها و توان پایین متقاضیان از مهمترین دلایل رشد تعداد خانوارهای اجاره نشین است.
بر اساس آخرین اعلام مرکز آمار طی ۱۰ سال گذشته جمعیت مستاجران با رشد حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری مواجه شده و سهم این گروه از ۲۵ درصد در سال ۱۳۸۵ به بیش از ۳۰ درصد در دهه ۹۰ رسیده است .
آخرین برآوردهای مرکز آمار نشان میدهد تعداد خانوارهای ساکن در واحدهای مسکونی ملکی در سال ۱۳۸۵ حدود ۱۱ میلیون خانوار بوده که با حدود ۳۰ درصد رشد به ۱۴ میلیون و ۲۵۰ هزار رسیده است. همچنین تعداد خانوارهای ساکن در واحدهای مسکونی اجارهای در سال ۱۳۸۵ حدود ۳ میلیون و ۹۸۱ هزار خانوار بوده که با بیش از ۸۰ درصد رشد به ۷ میلیون و ۲۵۰ هزار خانوار رسیده است .
این آمار گویای آن است که سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۷۰ درصد خانوارها در واحدهای مسکونی ملکی زندگی می کردند، ۲۵ درصد اجاره نشین بودند و ۵ درصد در سایر واحدها سکونت داشتند. اما در آخرین برآوردها واحدهای مسکونی ملکی به ۶۰ درصد نزول کرده و در مقابل سهم خانوارهای اجاره نشین از ۳۰ درصد عبور کرده است .
حدود ۱۰ درصد نیز در سایر واحد ها زندگی می کنند. مرکز آمار، تعریف خاصی از سایر واحدها ارائه نکرده است. اما بعضی کارشناسان می گویند که هم اکنون ۳۷ خانوادهها در ایران مستاجر هستند و این رقم در شهر تهران به حدود ۵۰ درصد میرسد .
افزایش مداوم قیمت مسکن، تولید ناکافی مسکن با توجه به رشد جمعیت زوج های جوان، افزایش مهاجرت به شهرها و توان پایین متقاضیان مصرفی از مهمترین دلایل رشد تعداد خانوارهای اجارهنشین است. این در حالی است که اغلب خانوادههای ایرانی به سکونت در واحدهای ملکی تمایل دارند اما عمده جوان ها توان خرید مسکن ندارند. به همین دلیل وارد بازار اجاره میشوند که به فشار به بازار اجاره و افزایش قیمت ها میانجامد .
افزایش تا ۵۰ درصدی اجاره خانه در تهران
با وجود آنکه مرکز آمار، متوسط افزایش سالیانه اجارهبها در کشور در فصل زمستان ۱۳۹۸ را بالغ بر ۳۱.۶ درصد اعلام کرد، بررسیهای میدانی حاکی از رشد حدود ۵۰ درصد و حتی بیشتر در شهر تهران دارد .
از سوی دیگر طبق گزارشهای رسمی در کل کشور از زمستان ۱۳۹۶ تا زمستان سال گذشته متوسط افزایش اجارهبها بین ۱۶.۸ درصد تا ۳۱.۶ درصد متغییر بوده است که کمترین آن مربوط به زمستان ۱۳۹۶ میشود .
بر اساس این گزارش، متوسط افزایش اجاره بها برای خانوارهای که تمدید قرارداد داشتهاند، در سال ۱۳۹۷ به ۱۷.۲ درصد در بهار، ۲۶.۳ درصد در تابستان، ۲۵.۴ پاییز و در روندی کاهشی به ۲۱ درصد در زمستان میرسد. اما در سال ۱۳۹۸ اجارهبها افزایشی بوده و از ۲۷ درصد در بهار به ۲۷.۱ تابستان، ۳۱.۲ درصد پاییز و در نهایتا ۳۱.۶ درصد در زمستان میرسد.